Uzungöl 21 yıldır çözülemeyen imar planını bekliyor

Trabzon’un Çaykara ilçesi sınırları içerisinde bulunan Türkiye’nin ve Karadeniz Bölgesi’nin dünyaca ünlü turizm merkezi Uzungöl, doğal güzelliklerinin yanı sıra 21 yıldır çözülemeyen imar planları ve kaçak yapılaşma ile gündeme geliyor.

2000 yılından beri çeşitli tarihlerde açıklanan imar planları yöre halkının haklı itirazları nedeniyle iptal edilirken, yöre halkı dört gözle yeni imar planının askıya çıkmasını bekliyor.

1610’lu yıllarda Haldizen Vadisi’nin önünün bir heyelan sonucu kapanması ve vadiden akan Haldizen Deresi’nin sularının birikmesiyle oluşan Uzungöl, dik yamaçları, muhteşem orman örtüsü ve deniz seviyesinden bin 90 metre yükseliğindeki gölü ile 1980’li yıllarda ilgi görmeye başladı. 1 km uzunluğu, 500 metre genişliğindeki gölü ve çevresi ile yaklaşık 150 çeşit kuş ve çok sayıda yabani hayvana yıllardır ev sahipliği yapan Uzungöl, 1989 yılında Milli Park ilan edildi.

40 yıl önce mısır tarlaları ile çevriliydi şimdi ise…

40 yıl önce çevresi mısır tarlaları ile çevrili Uzungöl, yöre halkının ve dönemin idarecilerinin çabaları ile zamanla bir turizm merkezi haline gelirken, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline geldi. Göl çevresi yapılan yanlış planlamalar ile hızla doğal görünümünden uzaklaşarak turistik tesis, otel ve pansiyonlarla doldu. Uzungöl’deki çarpık yapılaşmanın önüne geçmek için ilk olarak 2008 yılında çıkarılan Koruma Amaçlı İmar Planı’na, vatandaşlar itirazda bulunarak dava açarken, plan daha sonra mahkeme kararları sonrası iptal edildi. 2014 yılında ise ilgili bakanlıkça Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından Uzungöl için tekrar Koruma Amaçlı İmar Planı hazırlanırken, o plan da vatandaşların itirazları sonucu mahkemece iptal edildi. İlerleyen zaman diliminde Uzungöl’deki kaçak yapılaşma artarken, 2018 yılında çıkarılan ‘İmar Barışı’ ile Uzungöl’deki kaçak yapılar bütün ülkedeki kaçak yapılar gibi bir yapı belgesi ünsiyeti kazandı.

2019 yılında tekrardan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Uzungöl için “Koruma Amaçlı İmar Planı” hazırlanırken bu planda 18 uygulaması da dikkate alındı. Vatandaşlar plana yaklaşık 800, 18 uygulamasına ise 400’e yakın itirazda bulundu. Uzungöl Koruma Amaçlı İmar Planı’na Trabzon Şehir ve Plancılar Odası Başkanlığı da durdurma ve iptal davası açtı. Bu süreç içerisinde açıklanan mahkeme sonuçlarından 6 tanesinde planı durdurma kararı çıktı.

“En kısa zamanda yeni imar planı inşallah askıya çıkacaktır”

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Uzungöl Turizmciler Derneği Başkanı Mehmet Keleş, Uzungöl’de geçen yıllar içerisinde bir kaç kez imar planı yapıldığını ama bu planların vatandaşın davaları sonucu mahkemelerce iptal edildiğini hatırlattı. Keleş “Son olarak Uzungöl imar planı 2019’da askıya çıktı. Askıya çıkan imar bizim beklentilerimizi karşılamamıştır. Hem vatandaşların hem yöre halkının ihtiyaçlarını cevap vermediği için mahkeme süreçleri başladı, itirazlarımız oldu. İtirazlarımız sonunda mahkemeden gelen mahkeme kararıyla kısmen yine askıya çıkarılmış imarla ilgili biz oluşturduğumuz platformlarla taleplerimizin ve ihtiyaçlarını karşılanması için çalışmalarımızı yaptık. Temmuz’un 18’inde aksıdan indi. 2 aylık süre vardı. Bakanlıktan bize söylenen ‘2 ay önemli değil biz bu süreyi daha da uzatabiliriz’ yönünde. Bizim talebimizi karşılayacak şekilde yeni bir imar planı hazırlayacaklarını söylediler. En kısa zamanda yeni imar planı inşallah askıya çıkacaktır. Daha önce Uzungöl’ün dışında planlar hazırlandığı için olumlu bir sonuç elde edilememişti. Muhtarlık, belediye başkanlığı ve sivil toplum kuruluşları ile bir platform oluşturduk ve bakanlığa başvurularımız oldu. Bu kez olumlu bir sonuç bekliyoruz” dedi.

“5 yaşındaki çocuğun ceketini 50-60 yaşındaki bir insana giydirmeye çalışıyoruz”

Yöre halkından Melahat Karagöz (63) yaşadıkları imar sorununa dikkat çekerek “Ben canlı bir ölüyüm. Biz bu mağduriyetleri haketmedik. Barınmak için ev yaptık. Biz devlet arazisini işgal etmedik, devletin bir şeyine göz dikmedik. Geçmişte hatalar oldu, devlet keşke burada bizim önümüzü açsaydı, kimse hata işlemezdi. Hazine arazisindeki yerleri değil de dede toprağımız içindeki yerleri yıktılar. Bu yıkımları 20 sene önce devlet yapsaydı şimdi bunları yaşamazdık” derken, Mustafa Karagöz (65) ise “İmar planında çıkan 18. madde vahim bir olay. 5 yaşındaki çocuğun ceketini 50-60 yaşındaki bir insana giydirmeye çalışıyoruz. Uzungöl’deki imar sorunu aynen bu durumda. Uzungöl için alt yapı olsun, imar olsun, Bakanlıktan olsun, büyükşehirden olsun, genel müdürlükten olsun. Yöre halkını gelip dinlesinler. Uzungöllü burayı 50 sene önce de sahip çıktı, 50 sene sonra da sahip çıkacak. Yeter ki gelip bizi dinlesinler. Yeni imar planında bir yanlışa mahal vermesinler” ifadelerini kullandı.

75 yaşındaki Şükrü Kadir Eroğlu ise yaptığı açıklamada “30-40 yıldır imarı bekliyoruz dört gözle. İnşallah devletimiz bu kez bu sorunu kökten çözer. Çok aile perişan. Devlet bize yardımcı olsun, bu imar sorununu çözsün ne olur?” diye konuştu.

Türkiye’nin dünyaca ünlü önemli turizm merkezlerinden biri olan ve son yıllarda kaçak yapılaşma ile gündeme gelen Trabzon’un Çaykara ilçesindeki Uzungöl’ün eski görünümüne kavuşması için göl kıyısını çevreleyen hazine arazisi üzerindeki kaçak yapıların yıkımına bu yıl sonuna kadar başlanacağı böylece kötü görüntüye neden olan çoğu iş yeri 50’ye yakın yapıların yıkılacağı belirtildi. Özel mülkiyetli araziler kamulaştırılırken, görüntü kirliliği ortadan kaldırılacak Uzungöl, beton ve yapı yoğunluğundan arındırılmış olacak.

Kaçak yapılar yıkılmış, gerginlik yaşanmıştı

2003 yılında yaklaşık 30 bin hektara varan özel çevre koruma bölgesi ilan edilen Uzungöl, son yıllarda çarpık yapılaşmasıyla ön plana çıkması Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da dikkatinden kaçmamıştı. Uzungöl’ü tıpkı Rize’nin Ayder Yaylası gibi çarpık ve çirkin yapılaşmasından kötü bir örneği olarak gösteren Cumhurbaşkanı Erdoğan, gereken tedbirlerin alınmasını istemiş, bunun üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı harekete geçmişti. Gerekli incelemenin tamamlandığı Uzungöl’de bakanlık tarafından kaçak yapıların yıkımı için karar verilmiş, yıkım kararı bulunan 862 kaçak yapı sahibi, İmar Barışı’ndan yararlanmak için başvuru yapması üzerine imar barışına uygun olmadığı tespit edilen 112 yapıdan 17’si tıraşlanıp, kalan yapılar ise yıkılmıştı. 23 Aralık 2019 tarihinde gerçekleşen yıkımlarda vatandaşlar ve güvenlik güçleri arasında gerginlik yaşanmıştı.

Bakan Kurum Temmuz ayında Uzungöl’de incelemelerde bulunmuştu

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, geçtiğimiz Temmuz ayında Uzungöl’e gelerek incelemelerde bulunmuş “Amacımız Uzungölümüzü eski haline getirmek. Uzungölümüzü gelecek nesillere çocuklarımıza, torunlarımıza en güzel haliyle bırakmaktır. Nasıl Ayder’de bu çalışmaları yapıyorsak Uzungölümüzde aynı anlayışla çevre ve doğa koruma hassasiyeti anlayışıyla bu projemizi yürütüyor olacağız. Uzungöl sınırları içerisindeki imar planı çalışmalarını ve imara aykırı yapıların tespitlerini yaptık ve bu çerçevede 130 yapı tespit ederek 68’inin yıkımını valiliğimizle gerçekleştirmiş olduk. Yapmış olduğumuz imar planı çerçevesinde buradaki doğal yapıya zarar vermeyecek şekilde de gerek fazla çıkılan katların gerek yapılara eklenen eklentilerin traşlanma sürecini başlattık. Bu binaların yıkım sürecini de yine Çaykara Belediyemizle tamamlamış olduk” ifadelerini kullanmıştı.