Kilis Kazası Kitabı tarihe ışık tutacak

Belediye Başkanı Servet Ramazan, Kilis’in vilayet oluşunun 25. yılı ve Fransız işgalinden kurtuluşunun 100. yılı arifesinde, Kilis hakkında kaynak eserlerin belediye yayınları arasından çıkmasının tarif edilmez sevincini ve bahtiyarlığını yaşadığını söyledi.

Belediye Başkana Ramazan, Kilis’in Anadolu, Mezopotamya, Kuzey Suriye ve Mısır gibi bereketli hilalin içerisinde tesis eden, pek çok kadim medeniyetin yaşam sürdüğü toprakların içerisinde yer aldığını ifade ederek, “Kilis coğrafi konumu itibariyle, ticari açıdan olduğu kadar, farklı kültürlerin sorunsuz bir şekilde birlikte yaşadığı bir merkezdi. Tarihi ticaret yollarının uğrak noktası konumunda olmasının yanı sıra, rahat bir yaşam için gerekli verimli topraklara ve, uygun iklim koşullarına sahip olan Kilis’imiz, tarihi süreç içerisinde pek çok kadim medeniyetin birbirleriyle kıyasıya mücadelesine sahne olmuştur. Köklü bir geçmiş ve zengin kültürel bir birikimi olan Kilis’imiz, Osmanlı Devleti zamanında Halep Eyaleti’ne bağlı, kimi zaman bir sancak, kimi zaman da kaza merkezidir. Kilis’in, Osmanlılar zamanında, kadim-i eyyamda şehr-i azim, yani, geçmiş zamanların azim bir şehri olduğu açıkça ifade edilmiştir. 17. yüzyılda Kilis hakkında, nice bin kibar-ı evliyaullahlar medfundur diyerek, binlerce büyük velinin ebedi ikametgâhı olduğuna dikkat çekilmiştir. Evliya Çelebi, Halid bin Velid’ın Kilis kuşatması sırasında iken şehit olan, üç bin sahabe-i kiramın mezar taşlarında isimlerinin yazılı olduğu yönünde beyanda bulunmaktadır. Dolayısıyla, ticari ve zirai potansiyeli ile dikkat çeken Kilis, aynı zamanda İslamiyet’in yayılmasına öncülük eden sahabelerin de mekanıdır. Şehr-i azim Kilis’imiz, ticari ve zirai zenginliğinin yanı sıra önemli bir dini merkezdir” dedi.

Başkan Ramazan, Kilis’in vilayet oluşunun 25. yılı ve Fransız işgalinden kurtuluşunun 100. yılı arifesinde, Kilis hakkında kaynak eserlerin belediye yayınları arasından çıkmasının tarif edilmez sevincini ve bahtiyarlığını yaşadıklarını ifade ederek, “ Kilis Kazası Halep Vilâyet Salnameleri adlı kitabımızın ilk 2 cildi, Halep Vilayet Salnameleri külliyatının, Kilis’imizle ilgili olan kısımlarını ihtiva etmektedir. Kilis ile ilgili kayıtlarda; idari taksimat, devlet dairelerinin adları, memur kayıtları, bağlı nahiyelerin yöneticileri ve memurları, idari birimlere bağlı köylerin mevcutları, nüfus kayıtları, zirai ve sanayi üretimleri, tahsil edilen gelir ve gider kalemlerine ait verileri içeren istatistikler, tarihi coğrafya, mahalli tarih, madenler ve ormanlar hakkında çok önemli bilgiler mevcuttur. Varlığı bilinmekle birlikte uzun yıllar üzerinde yeterli ölçüde durulmayan çalışma, yeniden gündeme alınarak belediyemizin katkıları ile kitaplaştırıldı. Özelikle Osmanlı Tarihi’ne ve Osmanlıcaya ilgi duyan Kilis sevdalılarının durumları göz önüne tutularak, metnin orijinal hali ile günümüz Türkçesine çevrilmiş kısmı bir arada verilerek, aziz milletimizin hizmetine sunuldu. Kilis Kazası adlı eserimizin 3. cildi ise, 19. yüzyılın ikinci yarısı ile, 20. yüzyılın ilk yarısını ihtiva eden zaman dilimi içerisinde, yani yaklaşık olarak kırk yıllık oldukça hareketli bir dönemi ihtiva etmektedir. Osmanlı Devleti’nin modernleşme süreci içerisinde olduğu bu dönemde, başta Halep vilayet salnameleri olmak üzere, Osmanlı Arşivi’ne ait muhtelif belgeler, şer‘iye sicilleri, devrin kaynak eserleri, yerli ve yabancı incelemeleri ve araştırmaları değerlendirilerek, Kilis Kazası’nın fiziki, nüfus, idarî, eğitim ve iktisadi yapısı ortaya konulmuştur. Bu kıymetli eserlerin yayınlanması noktasında elinden gelen gayreti gösteren başkanımız merhum Avukat Mehmet Abdi Bulut’u da minnetle anmak arzusundayım. Mekanı cennet makamı ali olsun” dedi.